Dans! - Een stoomcursus Ierse dans. Deel 1: de dans
Puur benen- en voetenwerk
Als je nog nooit van Ierse dans gehoord hebt en 'Riverdance' en 'Lord of the Dance' je ook niets zegt, dan kan ik je vertellen dat bij Ierse dans alles draait om benen- en voetenwerk. Dat lijkt misschien een open deur, maar bij Ierse dans wordt niet bewogen met de romp, hoofd en armen. De armen worden tijdens het dansen strak langs het lichaam gehouden, met licht gebalde vuisten. Alle beweging wordt dus met je voeten en benen gedaan. Dat kost enorm veel kracht, balans en conditie.
Solo en céili, harde en zachte schoenen
Naast solodansen zijn er ook groepsdansen, céili (spreek uit: keeli) genoemd, waarbij er indrukwekkende figuren gevormd kunnen worden. Zowel solo als in groepsverband wordt er op zachte en harde schoenen gedanst.
'Soft' en 'hard' slaat op het soort schoen waarop gedanst wordt. De zachte schoen is geluidloos en een goefende danser(es) lijkt de zwaartekracht te trotseren zo hoog als hij of zij op de voeten staat en zo vloeiend en gracieus als de bewegingen uitgevoerd worden.
Reel shoes en ghillies
Bij soft-shoes is 1 'maar': Soft-shoes voor mannen lijken nog het meest op jazz-schoenen en zijn een soort halve harde schoen. De hiel heeft een blokje van kunststof, eventueel versterkt met glasvezel, bedoeld om geluid mee te maken bij het raken van de vloer (of de andere schoen) en de schoenen worden over het algemeen 'reel shoes' genoemd.
Soft-shoes voor vrouwen missen deze harde hiel en lijken nog het meest op ballet-voetjes. Ze zijn gemaakt van zwart leer en hebben een flexibele zool. Deze schoenen hebben veters van de tenen tot ongeveer de enkel en worden ghillies genoemd.
Hard shoes, heavy shoes, Jig Shoes
Bij harde schoenen draait het meer om geluid. Lichtvoetigheid is zeker noodzakelijk, maar zo zweverig als een soft-shoe dans is het niet.
De hiel (heel) en de bal ('tip') van deze schoenen dragen een blokje van kunststof, eventueel versterkt met glasvezel, bedoeld om zoveel mogelijk geluid te produceren als de vloer of andere schoen ermee geraakt wordt.
Hard-shoes zijn voor vrouwen en mannen gelijk en in diverse uitvoeringen verkrijgbaar. Ze worden vaak 'Heavy shoes' 'Hard shoes' of 'Jig Shoes' genoemd. 'Heavies' is een populaire afkorting.
Het lijkt zo makkelijk...
Een instinker is de inspanning die beide dansen kosten. Het lijkt heel makkelijk, maar is fysiek zeer veeleisend. Buikspieren, beenspieren, rugspieren en gewrichten, alles krijgt het zwaar te verduren. Zelfs mensen die over een aardige conditie beschikken komen vaak van een koude kermis thuis en zullen bekennen dat het stukken zwaarder is dan ze dachten (en dat het er op TV zo makkelijk uit ziet).
Dat wil overigens niet zeggen dat Ierse dans gevaarlijk is. Je loopt veel meer kans bij een potje amateur-voetbal geblesseerd te raken.
Een uitzondering zijn topdansers. Die bedrijven topsport en zoeken lichamelijke grenzen op. In shows als Riverdance en Lord of the Dance komen blessures dan ook geregeld voor. Er wordt zoveel van de dansers gevraagd dat 1 foute beweging grote gevolgen kan hebben.