Nadat ik al eens een verzameling LEDs onder had gebracht in een oude halogeenspot en best tevreden was over het resultaat, besloot ik nog eens een poging te wagen.
Ervaring opgedaan met het print-ontwerp programma Eagle, ervaring met etsen en met de LED-techniek een aantal jaar verder, besloot ik eens te kijken of ik een warm-witte lamp kon maken.

Bij Baco in IJmuiden was toendertijd een LEDstrip te koop met 18 warmwitte 5 millimeter LEDs, die een straalhoek van zo'n 120 graden bezaten. Het warmwitte licht was prima vergelijkbaar met een gloeilamp en met voorzichtig desolderen van de LEDs van twee van de betreffende strips, zou ik 36 LEDs beschikbaar hebben.

In Eagle maakte ik een printje met een diameter van ongeveer 40 millimeter. Op die manier kon ik altijd nog besluiten het printje later in een ordinaire spotbehuizing te plaatsen.

Het werd een uitputtend werkje van constant LEDs en weerstanden verplaatsen en ze tegelijkertijd allemaal binnen de cirkel laten vallen.
Bij het bestukken van het printje zou blijken dat Eagle een wat ruime interpretatie van 5 mm LED's heeft: in werkelijkheid zit er de nodige ruimte tussen de LED's, en denk ik dat er met passen en meten nog wel een groep van 3 LED's bij had gekund.

Hiernaast het print-ontwerp: de vierkante eilandjes voor de SMD-weerstanden zijn prima te onderscheiden van de overige printsporen en eilandjes. Achteraf gezien was het voor het onderscheid makkelijker geweest als ik alle anode's van de LED's een vierkant gaatje had gegeven. Dat had me tijdens het bestukken een hoop denkwerk bespaard.

Het electrische gedeelte stelt weinig voor. Ik ga uit van een LEDlamp die op gelijkspanning werkt, niet een LEDlamp die direct als vervanger kan dienen voor het gemiddelde halogeenspotje dat op wisselspanning werkt.

Wel bestaat ook nu weer het aantal in serie geschakelde LEDs uit 3 stuks per groep, waarbij elke groep 1 weerstand krijgt. Alle groepen staan vervolgens weer parallel.
In dit geval wist ik 30 LED's in de cirkel te 'proppen'. De totale berekende stroom komt, samen met weerstanden van 150 ohm, uit op ongeveer 145 mA: ongeveer 14,5 mA per LEDgroep dus.

Het printontwerp werd op een dun stukje print overgebracht en daarna werden er 62 gaatjes geboord. 62? Ja, voor de aansluiting van 2 draadjes heb ik ook 2 gaatjes geboord, zodat ze wat steviger vastgesoldeerd kunnen worden.

In de praktijk komt de berekende stroom van 145 mA goed overeen, maar deze stijgt wel een aantal mA naarmate het geheel opwarmt. Kijk niet gek op van de warmte die het geheel produceert. De 30 LED's worden aardig warm, samen met de 10 weerstanden natuurlijk, waar ook een klein deel van het vermogen in wordt verstookt. Ik kan nog net de koppen van de LED's tegen m'n lippen houden.

Nog wat cijfers...

Met de LEDlamp op 1 meter hoogte zo loodrecht mogelijk instralend op de sensor van de luxmeter (die op de grond ligt), meet ik een waarde van exact 30 lux in een volledig verduisterde kamer.

Onder een hoek van ongeveer 75 graden instralend onder dezelfde condities bleef de luxmeter nog altijd 20 lux aanwijzen. Dat is niet spectaculair, maar als nachtlamp misstaat deze LEDlamp zeker niet en met een opgenomen vermogen van ongeveer 1,85 Watt, is het ook een zeer zuinige verbruiker.

Gezien tegen de zijkant. Hier is goed te zien dat de LED's een grote openingshoek hebben en zodoende een mooie spreiding van het licht geven.

---